Latest Post

ฟอเรสต์รอคุยหมีเรื่องเซ็นถาวรโลดี้ บาคาร่า มือถือ

ภาษาเหนือ เป็นภาษาท้องถิ่นของจังหวัดในภาคเหนือของไทย

ซึ่งภาษาพื้นบ้านนั้นถือได้ว่าภาษาที่งาม บ่งถึงวัฒนธรรม เอกลักษณ์ ลักษณะการดำรงชีวิต รวมทั้งวิถีชีวิตของมนุษย์ ในแคว้นของแต่ละภาค ของแต่ละที่ได้อย่างดีเยี่ยม โดยภาษาท้องถิ่นเป็นภาษาย่อยที่ใช้พูดจากันในแคว้นต่างๆซึ่งมีต้นเหตุที่เกิดจากการใช้ภาษาเพื่อการสื่อความหมาย ความรู้ความเข้าใจกันระหว่างผู้คนที่อาศัยอยู่ตามแคว้นนั้นๆซึ่งบางทีอาจจะไม่เหมือนกันกับมาตรฐาน หรือภาษาที่คนโดยมากของแต่ละประเทศใช้กัน

โดยภาษาพื้นบ้านของภาคเหนือ เรียกว่าภาษาพื้นเมืองตะวันตกเฉียงเหนือ (คำเมืองโน่นเป็น ภาษาพื้นเมืองที่ใช้ติดต่ออยู่ในบางจังหวัดของภาคเหนือตอนบน หรือภาษาในอาณาจักรล้านนาเดิม ชอบบอกกันมากมายในจังหวัดเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน จังหวัดเชียงราย จังหวัดพะเยา จังหวัดลำปาง น่าน จังหวัดลำพูน ตาก แพร่ ฯลฯ โดยในคราวนี้ พวกเราก็ได้สะสมคำศัพท์ ภาษาเหนือ ที่พวกเราชอบได้ยินผ่านหูเป็นประจำมาฝากเพื่อนฝูงกัน จะได้ อู้กำเมืองกันได้สบาย

ศัพท์ภาษาเหนือ จากละคร กลิ่นกาสะทดลอง
กาสะทดลอง ดอกปีป ที่มีลักษณะสีขาว กลิ่นหอมหวน
แซ่ซ้องปีบ ดอกปีบที่เอามาประดับประดาผม
เอาแต่ใจ๋ตั๋วเก่า ดันทุรัง
ปี้โน่นน่ะก่ะขี้ปีลิงพูดปด ปีวอกจะใดก็ฟังบ่ขึ้น พี่นั่นแหละที่โป้ปดมดเท็จ พูดปดอย่างไรก็ฟังไม่ขึ้น
สลิดดก =ระริกระรี้
แฮ่นป้อจาย = หิวเพศชาย
หัน มองเห็น
หื่อ = 
ให้
ท่า รอ
ผ่อ = 
มองดูมอง
บ่ = 
ไม่
ยะ = 
ทำ
โกหก พูดเท็จ
ไค้
หัน ต้องการมองเห็น
โตย = ด้วย
จะกลั้น แบบนั้น
จะไปพั่ง = อย่ารีบ
จะได = เช่นไร
วันศีล วันพระ
ลำ อร่อย
แลนี้ เย็นนี้
ฮ้อง = เรียก
ติ้ว หิ้ว
ใจ๋ขึ้น อารมณ์บูด
โขด โกรธ
อะหยัง อะไร
เฮือน = บ้าน
โฮยา โรงหมอ
ปีวอก พูดเท็จ,ตอแหล
ฮาแตก อาเจียนแตก
ขอย = ริษยา

ศัพท์ภาษาเหนือ คำนาม สรรพนาม
คุณ ตั๋ว(สุภาพเรียบร้อย) , คิง (ไม่ค่อยสุภาพอ่อนโยนส่วนมากใชักับสหายเพศชาย)
ฉัน = เปิ้น (อ่อนน้อมถ่อมตน) , ฮา (ไม่ค่อยสุภาพเรียบร้อยส่วนมากใชักับเพื่อนพ้องเพศชาย)
เขา (สรรพนามผู้ชายที่ 3) = เปิ้น
เพศชาย = ป้อจาย
สตรี แม่ญิง
พวกเขา กลุ่มเขา
พวกคุณ = สูเขา (อ่อนน้อมถ่อมตน), คิงเขา (ไม่ค่อยสุภาพมีมารยาทโดยมากใชักับสหายเพศชาย)
เรา หมู่เฮาเฮาเขา
บิดา = ป้อ
พี่ชาย อ้าย,ปี่
บรรพบุรุษ คุณลุงป้าน้าอา อุ้ย (ดังเช่น แม่อุ้ย ป้ออุ้ย)
พี่สาว ปี่
ปฏิทิน ปั๊กกะตืน คำเมืองแท้ๆจะหมายความว่าปฏิทิน
สถานศึกษา โฮเฮีย
เรือน เฮือน
คำกล่าวเล่าลือ กำสีเน
ก้อนอิฐ บ่าดินกี่
โรงบาล โฮงบาล
ร้าน ร้านค้าก้า
กระต๊อบ ห้าง
แบบอย่างประโยค
คนขับแดง ปี้มากั๋นกี่คนนะครับจะไปตี๊ไหนแสดงว่า พี่มากันกี่คนขอรับ จะไปที่ใด?
ผู้โดยสาร หมู่เฮามากั๋น 4 คนเจ้า หมายความว่า เรามากัน 4 คนจ้ะ
จำนวนนับภาษาเหนือ
1 = 
นึ่ง
2 = 
สอง
3 = 
สาม
4 = 
สี่
5 = 
ห้า
6 = 
ฮก
7 = 
เจ๋ด
8 = 
แปด
9 = 
เก้า
10 = 
ซิบ
11 = 
ซิบเอ๋ด
20 = 
ซาว
21 = 
ซาวเอ๋ด
25 = 
ซาวห้า
120 = 
ร้อยซาว
1,000 = 
ปัน
1,100 = 
ปันเอ็ด
แบบอย่างประโยค
นักเดินทาง ไปท่าอากาศยานราคาเท่าใดขา?
คนขับแดง ซาวห้าบาท มีความหมายว่า 25 บาท
พืช ผัก ผลไม้ ภาษาเหนือ
มะละกอ = บะก้วยเต๊ศ
แตงล้าน ม่ะแต๋งกร่ำ ร้านค้าที่ทำให้เครือแตงพันขึ้นไป ทางด้านเหนือเรียกว่า กล่ำ )
กล้วยน้ำว้า = ก้วยอ่อง / ก้วยนิอ่อง
มะตูม = บะไต่
ส้มเขียวหวาน ส้มสะอาด เขียวหวาน
น้อยหน่า ม่ะหน้อแหน้ / น้อยแหน้
บวบงู ม่ะนองู
แตงร้าน = บะแต๋ง
กล้วย จังหวัดเชียงใหม่ เรียก ก้วยใต้ จังหวัดลำปาง เรียก ก้วยลิอ่อง หรือ ก้วย โก๊ย
กล้วยน้ำว้า = ก้วยใต้
มะเขือเปราะ = บะเขือผ่อย
มะเขือยาว = บะเขือขะม้า – – ออกเสียง ม่ะเขือขะม่า / ม่ะเขือหำม้า
มะระขี้นก = บะห่อ
พุทรา = หม่ะตัน
ละลอด = หม่ะลอด
ขนุน = หม่ะหนุน,บ่ะหนุน
มะพร้าว = บะป๊าว
ส้มโอ = บะโอ
กระท้อน = บะตื๋น หมะจำเป็นต้อง
มะปราง = บะผาง
ฝรั่ง = บ่ะหมั้นหมาย,บะแก๋ว
ฟักทอง = บะฟักแก้ว /บะน้ำแก้ว/น้ำแก้ว
ฟักเขียว = บะฟักหมอง
มะเขือเทศ = บะเขือส้ม
กระท้อน = บะตึ๋น
ตะไคร้ ชะไคร
มะแว้ง = บะเดือนว้งขม
มะเขือพวง = บะเดือนว้ง /บ่ะดวงจันทร์ว้งกุลา
ผักตำลึง ผักแคบ
ชะพลู ผักแค ใบปูนา ปูลิง
ลูกยอ = หม่ะต๋าเสือ
คึ่น
ช่าย ผักกะพึน,กำพึน (กะปึน)

การศึกษา

สัตว์ภาษาเหนือ
ลูกอ๊อด อีวก
ค้างคก = ค้างคาก กบตู่
กิ้งก่า = จั๊ก-ก่า
ปลาไหล ปลาเอี่ยน ปลาเหยี่ยน
จิ้งหรีด จิ้กุ่ง,จิ้หี
จิ้งเหลน = จั๊ก-กะเหล้อ
ปู ปู๋
ปลา พ่อ
ช้าง = จ๊าง
ของใช้ภาษาเหนือ
ถุงเท้า ถุงตี๋
กระดุม = บะต่อม
สายรัดเอว สายแอว สายฮั้ง
รองเท้า เกือก /เกิบ
กรรไกร มีดยับ มีดแซม
ทับพี ป้า
ช้อน = จ๊อน
ยาสูบ ซีโย
ผ้าที่มีไว้เช็ดตัว ผ้าตุ้ม
ผ้าที่เอาไว้สำหรับห่ม ผ้าต๊วบ
รองเท้าฟองน้ำ แค็บ
คำวิเศษณ์ และก็อื่นๆ
ทึ่ม ง่าว
ก็ = ก่
ถึง = เถิง
เป็นต้นว่า เจ้
เป็น เป๋
ไม่ = หมะ (ยกตัวอย่างเช่น มะใจ๊ = ไม่ใช้)
นะ เน้อ (ได้แก่ เน้อครับผม ครับผม)
ร่ม คือ (ร่มกันแดดกันฝน) = จ้องมอง
ร่ม คือ ร่มเงา = ฮ่ม
เหนียว = ตั๋ง
ใหญ่ หลวง (ดังเช่นว่า หูหลวง” = “หูใหญ่“)
แบบงั้น อย่างงั้น จะกลั้น
แบบงี้ อย่างงี้ จะอี้
ทุก กุ๊ (ตัวอย่างเช่น กุ๊ๆคนทุกๆคน)

คำกริยาภาษาเหนือ
รับประทาน = กิ๋น
หมัด หมัด ลูกกุ
ก่าย เฉือน อิง
กางร่ม กางจ้องมอง
โป้ปดมดเท็จ ปีลิง พูดปด
โกรธ โขด
กลับ = ปิ๊ก (ดังเช่น เฮาปิ๊กบ้านละดก“)
ตระหนี่ ขี้จิ๊
ลักขโมย ขี้ลัก
ขี่หลังคน (เกาะ) = เก๊าะ
เครียด เกี้ยด
คิด = กึ๊ด
เจ็บ พี่สาว
จริง = แต๊ (อย่างเช่น “แต๊ก๊ะ” = “จริงหรอ“)
ใช้ ใจ๊
เด็ก ละอ่อน
มอง = ผ่อ
ตกบันได ตกคันได
ทำ = ยะ (ดังเช่นว่า “ยะหยัง” = “ทำอะไร“)
ท่องเที่ยว เกี้ยว
ขัดสมาธิ นั่งม้วนขวา
พับเพียบ นั่งป้อหละแหม้
ไขว่ห้างเอาเท้าข้างหนึ่งพิงบนหัวเข่า นั่งปกขาก่ายขอคืนดี
นั่งยองๆนั่งข่อใส่,หย่องใส่
นั่งไปเต็มกำลังตามความสะดวก (โดยไม่กลัวสกปรก) = นั่งกระเป๋าหละเหม้อ, นั่งเหม้อ
นั่งวางเฉย นั่งหัวโด่ นั่งกงก(พวกงกเงิน)
บอก อู้
ทราบ ฮู้
รัก ฮัก
ลื่นล้ม = ผะเริด
วิ่ง = ล่น
งามจังเลยจ้ะ สวยหลายน้อ
สะดุด ข้อง
ใส่รองเท้า = ซุบแข็บ
สบายอกเพลิดเพลินใจ = ซว่างอกว่างใจ๋
อิดโรย เหนื่อย หม้อ
หรอ = ก๊ะ
ห่วง ห่วง (คำเมืองแท้ๆเป็น อ่วง ว้อง หรือ ข๋าง)
ให้ = หื้อ
ต้องการคลื่นไส้ ต้องการคลื่นไส้ = ใค่ฮา
ต้องการ ไข
อย่าชอบบ่น จ๊ะไปปากนัก
อร่อย ลำ
อร่อยมาก = จ๊าดลำ
อย่าพูดเสียงดัง = จ๊ะไปอู้ดัง
นึกไม่ออก = กึ๊ดหม่ะออก
อย่าคิดมาก จ๊ะไปกึ๊ดนัก
อย่าพูดเสียงดัง = จ๊ะไปอู้ดัง
ภาษาเหนือเกี่ยวกับ กลิ่น รส
เหม็นโอ๊ง, เหม็นโอ่ เหม็นเน่า
ขาแจ้ดแผ้ด = จืดจาง
ขมแก๊ก ขมมากมาย
ส้มโจ๊ะโล๊ะ = รสเปรี้ยวมากมาย
ฝาดหยั่งตูดตุ๊ รสฝาดมากมาย
ภาษาเหนือเกี่ยวกับ คำด่าว่า หรือ คำที่เพื่อนพ้องใช้หยอกเย้าคุยกัน
สลิด ระริกระรี้
สลิดอย่างปีลิง กระแดะ
แฮ่น = ร่าน
โกหก ขี้ปีลิง พูดปด
จ๊าด
สุนัข คนเลว
สึ่ง
ตึง ปัญญาอ่อน
จะไปปาก ปิดปากเงียบ
หยั่งปีลิง ปลิ้นปลอกกลิ้งกลอก
จากภาษาเหนือด้านบนในแต่ละหมวดนั้น เพื่อนพ้องลองอู้กำเมืองกันมองนะคะ รวมทั้งทดลองเอาไปอู้กับเพื่อนพ้องคนเหนือกันจ้ะ แล้วมาดูว่าสหายคนภาคเหนือจะเข้าใจไหม